کاربرد گیاهان در لوازم آرایشی، بسیار گسترده و حائز اهمیت است؛ گیاهان برای قرن ها نه تنها به عنوان منبع غذا و دارو، بلکه به عنوان مواد اصلی در لوازم آرایشی و بهداشتی، نقش مهمی در زندگی انسان ایفا کرده اند. از دیرباز، انسانها به دنبال روشهایی برای زیباتر شدن و مراقبت از پوست و موی خود بودهاند. طبیعت، با گنجینهای از گیاهان دارویی و زیبایی، همواره منبع الهام و مواد اولیه برای ساخت محصولات آرایشی بوده است.
امروزه، با افزایش آگاهی مردم نسبت به مواد شیمیایی موجود در محصولات آرایشی و تأثیر مخرب آنها بر سلامت پوست و توجه بیشتر افراد به تاثیر گیاهان بر زیبایی طبیعی و سلامت پوست، توجه به محصولات طبیعی و گیاهی بیش از پیش شده است. استفاده از گیاهان در لوازم آرایشی، ریشه عمیق و قدیمی ای دارد و در حال حاضر هم با فرمولاسیون های مدرن به رشد خود ادامه می دهد؛ تا جایی که امروزه انواع لوازم آرایشی گیاهی محبوبیت بسیاری زیادی در سراسر جهان دارند.
در این مقاله، تاریخچه استفاده از گیاهان در آرایش، تأثیر گیاهان بر انواع پوست و انواع گیاهان مورد استفاده در لوازم آرایشی را مورد بررسی قرار می دهیم و نیز با محصولات آرایشی ساخته شده از گیاهان آشنا می شویم؛ پس اگر شما هم به کشف حضور گیاهان در محصولات آرایشی علاقه مند هستید، در ادامه این مقاله با ما همراه باشید:
تاریخچه استفاده از گیاهان در آرایش
تاریخچه استفاده از گیاهان در آرایش به هزاران سال پیش باز میگردد و می توان گفت که گیاهان اجزای مهمی در زیبایی و بهداشت در زمان های گذشته بوده اند؛ مصریان باستان پیشگام استفاده از گیاهان بوده اند و از روغنهای گیاهی مانند روغن کرچک و زیتون برای مرطوب کردن پوست و از عصارههای گیاهی مانند رزماری و کندر برای خوشبو کردن و محافظت از پوست استفاده میکردند.
در یونان باستان نیز، زنان از مخلوطی از عسل و روغن زیتون به عنوان ماسک صورت استفاده میکردند؛ رومیها نیز گلبرگهای گل رز و عصاره گیاهان معطر را برای تهیه عطر و لوسیونهای مختلف به کار می بردند. در آسیا و در هند هم بر استفاده از گیاهانی مانند زردچوبه برای مراقبت از پوست و مو تاکید می شده است؛ به طور مشابه، در چین، جینسینگ و چای سبز به دلیل خاصیت ضد پیری و جوانکنندگی بسیار مورد توجه بوده اند. پس از بررسی این تاریخچه طولانی، نگاهی به ورود رسمی این گیاهان به دنیای محصولات آرایشی می اندازیم:
تاریخچه ورود گیاهان به صنعت آرایش
کاربرد گیاهان در لوازم آرایشی به سال های اخیر محدود نمی شود و سالیان درازی است که از این مواد گیاهی در تولید لوازم آرایشی استفاده می شود؛ در واقع، از محصولات مورد استفاده در دوران باستان تا لوازم آرایشی دهه های گذشته و محصولاتی که در حال حاضر در بازار موجود هستند، سیر تکامل تولید لوازم آرایشی با گیاهان در گذر زمان را نشان می دهند که مراحل آن را می توان به شکل زیر بررسی کرد:
در روش های سنتی، مواد از طریق آسیاب کردن، جوشاندن یا دم کردن در روغن استخراج می شدند و سپس لوازم آرایشی اولیه با استفاده از مواد خام گیاهی دست ساز تولید می شدند که هم ساده و هم موثر بودند.
با انقلاب صنعتی، گیاهان هم چنان پای ثابت تولید محصولات آرایشی بودند، اما مواد شیمیایی مصنوعی نیز رایج شدند و البته روند استخراج روغن ها و اسانس های گیاهی هم ارتقاء پیدا کرد.
امروزه هم شاهد انقلاب دیگری در تولید لوازم آرایشی گیاهی هستیم که با فرمول های سالم و موثر خود، محبوبیت زیادی در میان مصرف کنندگان لوازم آرایشی پیدا کرده اند؛ در سال های اخیر، حضور گیاهان در صنعت آرایش به لوازم آرایشی محدود نیست و حتی در بسته بندی این محصولات هم استفاده از گیاهان و مواد سازگار با محیط زیست در اولویت قرار دارد. مصرف کنندگان هم به طور فزاینده ای محصولات گیاهی و عاری از مواد شیمیایی مصنوعی را به سایر محصولات ترجیح می دهند.
تأثیر گیاهان بر انواع پوست
تأثیر گیاهان بر انواع پوست متفاوت است و به همین دلیل، هر محصول گیاهی برای اهداف خاص و البته برای پوست های خاصی به کار برده می شود:
- پوست خشک: گیاهانی مانند آلوئهورا، روغن نارگیل و روغن زیتون برای آبرسانی و نرمکنندگی پوست خشک مناسب هستند.
- پوست چرب: گیاهانی مانند چای سبز، بابونه و نعنا برای کنترل چربی پوست و کاهش التهاب آن مناسب هستند.
- پوست حساس: گیاهانی مانند آلوئهورا، بابونه و گل رز برای تسکین و محافظت از پوست حساس مناسب هستند.
- پوست مستعد آکنه: گیاهانی مانند چای سبز، درخت چای و بابونه برای کاهش التهاب و مبارزه با باکتریهای ایجادکننده آکنه مناسب هستند.
نکته: قبل از استفاده از هر محصول آرایشی جدید، حتی محصولات گیاهی، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید تا مطمئن شوید که محصول برای پوست شما مناسب است و یا نسبت به ترکیبات خاص آن حساسیت ندارید.
مکانیسم اثر گیاهان در پوست
گیاهان می توانند اثرات گسترده ای روی پوست داشته باشند؛ از آبرسانی تا رفع آکنه و باکتری، مزایای استفاده از گیاهان در محصولات آرایشی هستند؛ دیگر موارد اثر گیاهان بر پوست را در ادامه مشاهده می کنید:
- آبرسانی: بسیاری از گیاهان حاوی ترکیباتی هستند که به جذب و حفظ رطوبت در پوست کمک میکنند.
- ضد التهاب: ترکیبات ضد التهابی موجود در گیاهان، قرمزی، تورم و تحریک پوست را کاهش میدهند.
- آنتیاکسیدانی: ترکیبات آنتی اکسیدانی از پوست در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد محافظت کرده و روند پیری پوست را کند میکنند.
- ضد میکروبی: برخی گیاهان دارای خواص ضد میکروبی هستند که به مبارزه با باکتریها و قارچهای عامل آکنه و سایر مشکلات پوستی کمک میکنند.
کاربرد و اثر گیاهان بر پوست را شناختیم؛ در بخش بعدی، ترکیبات موثر گیاهی که عامل مهم و موثر عملکرد معجزه بخش گیاهان هستند را بررسی می کنیم:
ترکیبات فعال گیاهی و خواص آنها
برای درک بهتر کاربرد گیاهان در لوازم آرایشی، شناخت ترکیبات فعال گیاهی و انواع آنها ضروری است و کمک می کند با مشاهده اسم این ترکیبات روی محصولات آرایشی و بهداشتی، کاربرد هریک را نیز بدانیم:
- ترپنها: این ترکیبات عطری، خواص ضد میکروبی، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی دارند و در گیاهانی مانند اسطوخودوس، نعنا و رزماری یافت میشوند.
- فلاونوئیدها: این ترکیبات رنگی، خواص آنتیاکسیدانی قوی داشته و از پوست در برابر آسیبهای رادیکالهای آزاد محافظت میکنند و در گیاهانی مانند چای سبز، بابونه و گل رز یافت میشوند.
- پلیفنولها: این ترکیبات نیز خواص آنتی اکسیدانی قوی داشته و به کلاژنسازی و بهبود الاستیسیته پوست کمک میکنند؛ این ترکیبات در گیاهانی مانند زیتون، انگور و چای سبز یافت میشوند.
- ویتامینها و مواد معدنی: گیاهان منبع غنی از ویتامینها مانند ویتامین C و E و مواد معدنی (مانند روی و سلنیوم) هستند که برای سلامت پوست ضروری است.
انواع گیاهان مورد استفاده در لوازم آرایشی
در این بخش، با انواع گیاهان مورد استفاده در لوازم آرایشی و کاربرد هر یک آشنا می شویم؛ طیف وسیعی از گیاهان در تولید محصولات آرایشی مورد استفاده قرار میگیرند، از جمله:
- آلوئهورا: برای آبرسانی و تسکین پوست
- بابونه: برای کاهش التهاب و حساسیت پوست
- گل رز: برای نرمکنندگی و روشنکنندگی پوست
- روغن نارگیل: برای مرطوبکنندگی و تقویت مو
- چای سبز: برای کاهش التهاب و محافظت از پوست در برابر رادیکالهای آزاد
- اسطوخودوس: برای آرامش پوست و بهبود خواب
پس از شناخت کاربرد گیاهان در لوازم آرایشی، در بخش بعدی نگاهی به مزیت های این ترکیبات گیاهی در محصولات آرایشی می اندازیم و سپس انواع محصولات آرایشی گیاهی را معرفی می کنیم:
مزایای استفاده از گیاهان در محصولات آرایشی
مزایای استفاده از گیاهان در محصولات آرایشی برای همه افراد روشن و مشخص است؛ اما در ادامه با جزئیات بیشتری به هر کدام از این فواید می پردازیم:
- طبیعی و سازگار با پوست: محصولات آرایشی گیاهی معمولاً حاوی مواد شیمیایی مضر نیستند و برای انواع پوست، حتی پوستهای حساس، مناسب هستند.
- خواص درمانی: بسیاری از گیاهان دارای خواص درمانی مانند خواص ضد التهابی، آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی هستند که به بهبود سلامت پوست کمک میکنند.
- پایداری و حفظ محیط زیست: محصولات آرایشی گیاهی معمولاً از مواد طبیعی و تجدیدپذیر تهیه میشوند و کمتر به محیط زیست آسیب میرسانند.
- تنوع و رایحههای دلپذیر: گیاهان مختلف دارای رنگها، رایحهها و خواص متفاوتی هستند که امکان تولید محصولات آرایشی متنوع و با رایحههای طبیعی را فراهم میکنند.
و در آخر، بزرگ ترین مزیت محصولات آرایشی ساخته شده از گیاهان، عدم ایجاد آسیب در پوست و حتی کمک به تقویت و بهبود سلامت پوست است که نگرانی افراد را از خطرات محصولات شیمیایی رفع می کند.
انواع محصولات آرایشی ساخته شده از گیاهان
انواع مختلفی از محصولات آرایشی ساخته شده از گیاهان در بازار موجود است که با اهداف مختلف و برای کاربردهای متفاوت تولید می شوند که شامل موارد زیر هستند:
- لوسیونها و کرمهای صورت و بدن و کرمهای مرطوبکننده که حاوی روغنها و عصارههای گیاهی برای آبرسانی و نرمکنندگی پوست هستند.
- سرم های صورت که حاوی ترکیبات فعال گیاهی با غلظت بالا برای رفع مشکلات خاص پوست مانند لک، چین و چروک و افتادگی هستند.
- ماسکهای صورت که حاوی گلها، خاک رس و عصارههای گیاهی برای پاکسازی، آبرسانی و تغذیه پوست هستند.
- شامپوها و نرمکنندههای مو حاوی عصارههای گیاهی برای تقویت مو، کاهش ریزش مو و بهبود سلامت پوست سر هستند.
- محصولات آرایش لب که شامل رنگدانه ها و آبرسان ها برای زیبایی و سلامت لب هستند.
- محصولات آرایش چشم که حاوی رنگدانههای طبیعی استخراج شده از گیاهان برای ایجاد آرایشی ملایم و طبیعی هستند.
- ضد آفتاب که با استفاده از ترکیبات گیاهی از پوست در برابر آفتاب محافظت می کند.
این موارد، تنها بخشی از کاربرد گیاهان در لوازم آرایشی هستند و مثال های بیشتری هم از حضور این ترکیبات در صنعت آرایش وجود دارد؛ اگر شما هم محصولات گیاهی آرایشی مناسب را می شناسید، در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.
