کلاژن چیست؟ به صورت خلاصه، کلاژن پروتئینی است که مسئول سلامت مفاصل و خاصیت ارتجاعی یا کشسانی پوست میباشد؛ کلاژن یک ساختار و یا
چهار چوب قوی را برای پوست، عضلات، استخوانها و بافت های همبند فراهم میکند و همچنین سه چهارم پوست (حدود 70 درصد از بافت خشک پوست)
و یک سوم پروتئین بدن شما را تشکیل می دهد؛ در واقع 30 درصد از پروتئین بدن شامل کلاژن است که این موضوع، اهمیت این پروتئین در بدن را نشان
می دهد که کاهش آن می تواند باعث بروز برخی از مشکلات مانند معضلات مختلف پوستی بشود.
با افزایش سن، تولید کلاژن به طور طبیعی در بدن کاهش می یابد و منجر به بروز علائم پیری مانند چین و چروک و سفتی مفاصل می شود؛ به همین دلیل
است که کلاژن با نقش حیاتی خود، اغلب در زمینه های مراقبت از پوست، پزشکی و تغذیه مورد توجه قرار می گیرد تا بتوان کاهش این ماده در بخش های
مختلف بدن را جبران کرد.
در ادامه، نگاهی به نقش کلاژن در بدن، انواع کلاژن، عوامل موثر بر کاهش این ماده و نیز راه های افزایش کلاژن می اندازیم تا با عوارض ناشی از کم شدن
این ماده در بدن مقابله و آنها را رفع کنیم.
کلاژن چه نقشی در بدن دارد؟
کلاژن چیست؟ کلاژن یک پروتئین ساختاری و فراوانترین پروتئین در بدن است که حدود 30 درصد از کل پروتئین بدن را تشکیل میدهد؛ این ماده، قسمت
اصلی ساختمان پوست، ماهیچهها، استخوانها، تاندونها، رباطها و سایر بافتهای همبند بدن است. کلاژن را می توان به نوعی مسئول ایجاد استحکام، کشش و
حمایت از این بافتها دانست که آن را برای حفظ یکپارچگی و عملکرد ساختارهای همبند بدن ضروری میسازد.
پروتئینها از اسیدهای آمینه ساخته میشوند و اسیدهای آمینه، سازنده اصلی کلاژن هستند. این اسیدهای آمینه با همدیکر تشکیل یک گروه می دهند تا فیبرهای
پروتئینی را در یک ساختار مارپیچ سه گانه شکل دهند. بدن برای ساختن این مارپیچ سه گانه به مقداری ویتامین C، روی، مس و منگنز نیاز دارد؛ پس اینجا تا
حدودی متوجه شدیم چه عواملی به افزایش و ساخت کلاژن کمک میکنند. دیگر نقشهای کلاژن عبارتند از:
کمک به تشکیل فیبروبلاستها در درم (لایه میانی پوست) که به رشد سلول های جدید کلاژن کمک میکند.
کمک به جایگزین شدن سلولهای مرده پوست (لایه شاخی)
محافظت از اندامهای بدن
به ساختار پوست، استحکام و خاصیت ارتجاعی میدهد.
به لخته شدن خون کمک میکند.
پس از بررسی نقش های مختلف کلاژن در بدن، نوبت به شناخت انواع کلاژن می رسد که در بخش بعدی با آنها آشنا خواهیم شد:
بررسی انواع کلاژن و نقش آنها در بدن
تنها یک نوع از این ماده در بدن وجود ندارد و انواع کلاژن به گروه های مختلفی دسته بندی می شوند؛ حدود 28 نوع کلاژن در بدن شناسایی شده است که محل
استفاده هر کدام در بدن متفاوت میباشد؛ با وجود تمام تفاوت های این انواع، تمام فیبرهای کلاژن حداقل یک ساختار مارپیچ سه گانه را دارند. پنج نوع اصلی
کلاژن و عملکرد آنها شامل موارد زیر هستند:
نوع I.: این نوع 90 درصد از کلاژن بدن شما را تشکیل داده است؛ نوع I به صورت متراکم بوده و برای ایجاد ساختار پوست، استخوان ها، تاندونها
و رباطها استفاده میشود.
نوع II.: این نوع از کلاژن، در غضروف یافت می شود و از مفاصل پشتیبانی میکند.
نوع III.: این کلاژن در ماهیچهها، شریانها و اندامها وجود دارد.
نوع IV: این نوع، در لایههای پوست یافت می شود.
نوع V.: این نوع کلاژن در قرنیه چشم، برخی از لایههای پوست، مو و بافت جفت وجود دارد.
علایم کاهش کلاژن در بدن چیست؟
علائم کاهش کلاژن چیست؟ پس از بررسی ساختار و انواع کلاژن، بررسی علائم کاهش این ماده در بدن هم نکته مهمی است که به ما کمک می کند تا بدانیم
چه زمانی با معضل کاهش این ماده رو به رو شده ایم و نسبت به درمان آن اقدام کنیم:
پوست دارای چین و چروک و افتادگی شده است.
نمایان شدن گودی زیر چشم و پف چشم
کوچک و ضعیف شدن عضلات و دردهای عضلانی
از دست دادن قابلیت انعطاف پذیری تاندونها و رباطها و همچنین سفتتر شدن آنها
درد مفاصل یا آرتروز ناشی از ساییدگی غضروف
از دست دادن تحرک سابق به دلیل آسیب یا سفتی مفصلها
مشکلات گوارشی به دلیل نازک شدن پوشش داخلی دستگاه گوارش
ایجاد مشکلات در جریان خون
برخی از علائم کم شدن این ماده در بدن را بررسی کردیم؛ حال شاید از خود بپرسید که چه عواملی باعث کاهش کلاژن در بدن میشوند؟ و یا چگونه این ماده
مهم و موثر به مرور زمان در بدن کاهش می یابد؟ در بخش بعدی، به این سوال پرتکرار پاسخ داده ایم:
چه عواملی باعث کاهش کلاژن در بدن میشوند؟
چه عواملی باعث کاهش کلاژن در بدن میشوند؟ افزایش سن، قند خون بالا (خوردن مواد غذایی که گلیکاسیون بالایی دارند)، سموم غذا، آب، هوا و حتی سموم
درونی (باکتریهای بدن) در دستگاه گوارش، اشعه خوشید، آلاینده های محیطی یا میکروارگانیسمهای مخرب پوست و رادیکالهای آزاد، برخی از عواملی
هستند که سبب کاهش کلاژن در بدن میگردند.
یکی از مهم ترین این موارد که در ابتدا هم به آن اشاره کردیم، بالا رفتن سن است؛ اما با افزایش سن چه اتفاقی برای کلاژن می افتد؟ طبق تحقیقات انجام شده بعد
از 30 سالگی، هر سال 1 درصد از کلاژن در بدن کاهش مییابد و پوست و بدن ساختار خود را کم کم از دست میدهد و دچار عارضههایی اعم از درد
مفاصل، از دست دادن حالت ارتجاعی پوست و نمایان شدن چین و چروک پوستی و … میگردد.
این نکته نشان می دهد که شناخت راه های افزایش این ماده در بدن و درمان معضلات و بیماری های ناشی از کاهش آن، اهمیت زیادی برای بهبود نیرو و
زیبایی افراد دارد؛ در ادامه می توانید با راه های افزایش این ماده در بدن آشنا شوید:
راههای افزایش کلاژن و پپتیدهای کلاژن
راه های افزایش کلاژن بسیار زیاد و گسترده است؛ از درمان های دارویی تا درمان های جراحی و تزریقی و حتی مصرف مواد غذایی کلاژن ساز می توانند
گزینه هایی برای افزایش این ماده در بدن باشند؛ استفاده از سرمهای پیشگیری و جوانساز حاوی آلوئهورا، پپتیدها، عوامل آبرسلان مانند گلیسیرین و
هیالورونیک اسید، سراماید، کلاژن هیدرولیز شده، پروتئین هیدرولیزشده شیر و ابریشم، سدیم هیلورونات، بکوچیل، آکواکسیل، نئوگلوکوزامین و رتینول برخی
از این روش ها هستند. به یاد داشته باشید که آبرسانی پوست و محافظت از آفتاب به شدت در این روند پیشنهاد میشوند؛ هم چنین این نکته را فراموش نکنید
که مراقبتهای ضد پیری از دهه 20 به بعد یعنی از 25 سالگی به بعد باید شروع شوند تا از پیری زودرس و پیری تقویمی پوست شما محافظت نمایند.
نوبت به بررسی کلاژنهای خوراکی می رسد؛ کلاژن نمیتواند به صورت کامل توسط بدن جذب شود و بدن پروتئینهای کلاژنی را که میخوریم به اسیدهای
آمینه تجزیه میکند؛ بنابراین خوردن غذاهای غنی از کلاژن به طور مستقیم منجر به افزایش سطح کلاژن در بدن نمیشود. با این حال، بسیاری از غذاهایی که
مواد اولیه برای تولید کلاژن را فراهم میکنند، میتوانند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم تلقی و مصرف شوند؛ این غذاها حاوی اسیدهای آمینه پرولین
هستند. علاوه بر این، ویتامینC، روی و مس نیز برای این فرآیند مورد نیاز هستند.
جالب است بدانید که طبق تحیقیقات به عمل آمده، پپتیدهای کلاژن از طریق دستگاه گوارش ما جذب میشوند نه خود کلاژن! همانطورکه گفتیم کلاژن نمیتواند
به شکل کامل جذب شود و باید به پپتیدها یا اسیدهای آمینه کوچکتر تجزیه شود؛ پپتیدهای کلاژن، قطعات کوچکی از کلاژن حیوانی هستند. مکمل های کلاژن
خوراکی هم به شکل قرص و پودر هستند و معمولاً حاوی دو یا سه اسید آمینه هستند و به عنوان پپتیدهای کلاژن یا کلاژن هیدرولیز شده به بازار معرفی
میگردند؛ در بخش بعدی می توانید با مواد غذایی کلاژن ساز بیشتر آشنا شوید:
لیست غذاهای کلاژنساز برای افزایش کلاژن
غذاها هم یکی از راه های افزایش کلاژن هستند؛ تحقیقات علمی برای اکثر مکملهای کلاژن وجود ندارد، اما یک رژیم غذایی متعادل سبب ساخت کلاژن مورد
نیاز بدن
میشود. برخی از این مواد که حاوی این آمینو اسیدها، ویتامینها و مواد معدنی هستند، عبارتند از:
ویتامینC : در پرتقال، سیب زمینی، بروکلی، فلفل دلمه، کلم و توت فرنگی
پرولین: در ماهی، قارچ، بادام زمینی، گندم، مارچوبه، کلم، سفیده تخم مرغ و گوشت
گلیسین: در گوشت قرمز، بوقلمون، پوست مرغ و خوک، بادام زمینی و گرانولا
مس: در جگر، آجیل، سبزیجات برگ دار و شکلات تلخ
روی: در مرغ، لوبیا، نخود، آجیل، کلم بروکلی، سبزیجات برگ سبز، گوشت قرمز، غلات و محصولات حاوی شیر یافت می شود.
مصرف این محصولات هر چند که به تنهایی باعث افزایش کلاژن زیادی نمی شود، اما در نهایت به بهبود کلاژن در پوست و مفاصل کمک می کند و از این
نظر در کنار درمان های دیگر کلاژن ساز می تواند بسیار مفید باشد.
معرفی محصولات برای افزایش کلاژن
راه های افزایش کلاژن پوست هم دغدغه بسیاری از افرادی است که به سلامت و زیبایی پوست خود اهمیت می دهند؛ پس از اینکه دانستیم کلاژن چیست؟
برخی از محصولاتی که باعث افزایش این ماده در پوست و بدن می شوند را معرفی خواهیم کرد:
معرفی محصولات کلاژن ساز
با مصرف مرتب این محصولات می توانید زیبایی و سلامت را به پوست، مو و بدون خود بازگردانید؛ امیدواریم که مطالب این مقاله درباره کلاژن برای شما
مفید بوده باشد. اگر شما هم تجربه ای از استفاده از راه های افزایش کلاژن داشته اید، با ما در میان بگذارید.